انتخابات؛ سنتي يا مدرن؟

عصرنو 42:
يادداشت وارده:
استفاده از كامپيوتر چندين شرط دارد كه اگر رعايت نشود، به آن مي‌توان فقط به چشم يك كالاي بدون مصرف و هزينه‌دار نگاه كرد. خلاصه‌اي از اين شرايط را مي‌توان بدين صورت دسته‌بندي كرد: 1- بهبود سرعت به صورت فزاينده 2- افزايش دقت به صورت مطلق 3- پياده‌سازي كارهايي كه به صورت دستي امكان‌پذير نيست 4- صرفه‌جويي در هزينه 5- صرفه‌جويي در زمان.
پس از گذشت دو دهه استفاده ملموس نرم‌افزار در ايران و وجود مهندسين كارآمد نرم‌افزار، امسال اولين دوره‌اي بود كه شمارش ارا در انتخابات به صورت كامپيوتري انجام مي‌شد. البته نه كل انتخابات، بلكه قسمتي از انتخابات شوراها اين‌گونه اجرا شد. اما بايد ديد كامپيوتري كردن آن چه فرقي با روش سنتي دارد و آيا اين نوع كامپيوتري كردن همان paperless است؟
براي فهم تفاوت‌هاي موجود، ابتدا بايد يك بار سناريوي اخذ و شمارش آرا را مرور كنيم. در روز اخذ راي مردم در يك برگه اسامي كانديداهاي مورد نظر را مي‌نوشتند و در صندوق مي‌انداختند. همچنين يك ته‌برگ كه معرف شخص راي‌دهنده بود نيز به جا مي‌ماند. در همان روز، شعب اجازه داشتند كه يك بار پلمب را براي برگ‌شماري باز كنند كه خود اين امر امنيت صندوق را به مخاطره مي‌اندازد.
سپس در سايت‌هاي شمارش آرا، آراي ماخوذه خوانده مي‌شد و با حضور ناظر صندوق، توسط اپراتور وارد كامپيوتر مي‌شد. حتي در اكثر سايت‌هاي شمارش يك بار چك مي‌شد كه راي ماخوذه چگونگي چگونه رايي است، (باطه بدون راي، باطه با راي و…) همچنين بعد از وارد كردن اطلاعات آرا در كامپيوتر، 6 بار از كل آنها پرينت گرفته مي‌شد كه باز قضيه paperless بودن و كامپيوتري بودن انتخابات را نقض مي‌كرد. در همين نقطه اختلافي فاحش بين انتخابات سنتي و انتخابات انجام شده (نه كامپيوتري و نه سنتي) وجود دارد كه سرعت را نسبت به روش اعمال شده توسط وزارت كشور بالا مي‌برد. از پيامدهاي انتخابات اخير مي‌توان به هزينه بالا و زمان زياد براي به دست آوردن نتيجه نسبت به روش سنتي نام برد. اين چه نوع روش كامپيوتري است كه از روش سنتي هم بازده كمتري دارد؟!
البته ناگفته نماند كه از بين معيارهاي بالا براي استفاده از كامپيوتر، معيار دقت ميسر مي‌شود. يعني معيار شماره دو نقض نمي‌شود. ولي دقت فقط در وارد كردن اسامي كانديدا در كامپيوتر بالا مي‌رود كه خود مستلزم كمي تامل است كه آيا اين دقت ناچيز در برابر هزينه سنگين و زمان زياد ارزش دارد يا خير! يك مرحله بياييم بالاتر و وزارت كشور را تحسين كنيم كه براي راي مردم ارزش قايل شده كه ميزان دقت در وارد كردن اسامي كانديدا را بالا برده است. ولي زماني كه هيچ‌گونه مكانيزمي براي كنترل قبل و بعد از وارد كردن اسامي كانديدا وجود ندارد، بالا بردن دقت در اين مرحله ارزش ندارد.
چه لزومي دارد كه با وجود بالا رفتن هزينه و زياد كردن زمان به دست آوردن نتيجه، سيستم انتخاباتي را بدين حالت درآورد؟! همان‌طور كه در معيارهاي استفاده از كامپيوتر ديده شد، به جز موارد دو و 3 بقيه نقض شده‌اند. در مورد مزيت دوم كامپيوتري كردن، پيشتر توضيح داده شد و مزيت سوم نيز در انتخابات اخير موضوعيت نداشت. در نتيجه مي‌توان گفت كه وجود كامپيوتر يك امر زيان‌آور در انتخابات اين دوره بود. البته عملكرد ضعيف مجريان، دليل منتفي بودن شمارش كامپيوتري نيست.
اشكال كار استفاده ناصحيح از كامپيوتر است و اين نوع استفاده مي‌توان دو دليل داشته باشد: 1- ضعف مجريان 2- سوءنيت سياسي كه هر دو عواملي هستند كه تصويرگر چهره دولت آقاي احمدي‌نژاد است.
مفهوم ديجيتالي كردن سيستم انتخابات، همان paperless مي‌باشد كه در اين انتخابات از ابتدا تا انتها به كاغذ نياز بود. حتي بعد از شمارش نيز براي چاپ در هر سايت شمارش، احتياج به كاغذ بود و نقش كامپيوتر در اين انتخابات عملا چيزي بيش از نقش تابلوهايي كه در شمارش دستي تعداد را را روي آن مي‌نويسند، نداشت.
پهلوان‌زاده
نماينده نامزدهاي اصلاح‌طلبان در سايت‌هاي شمارش آرا