عصرنو 41: روز يكشنبه 19/9/85 در دانشكده حقوق دانشگاه تهران مناظره سيدمصطفي تاجزاده، نماينده ائتلاف اصلاحطلبان و لطفي، نماينده ستاد رايحه خوشخدمت به دليل عدم حضور نماينده رايحه خوش خدمت، به جلسه پرسش و پاسخ ميان دانشجويان و تاجزاده تبديل شد.
در ابتداي اين مراسم، تاجزاده، با ذكر تاريخچهاي از تشكيل شوراهاي شهر و روستا در دولت، گفت: يكي از برنامههاي خاتمي كه وعده داده بود اگر رييسجمهور شود آن را اجرا ميكند، اجراي اصول مربوط به شوراها مندرج در قانون اساسي بود. قانون اساسي ما به دليل اينكه در فضايي ضد استبداد نوشته شده بود، بر تشكيل شوراها تأكيد داشت. در قانون اساسي نهتنها بر تشكيل شوراها بلكه بر پيشبرد همه امور به صورت شورايي نيز تأكيد شده است.
اولين معاون سياسي وزارت كشور در دولت اصلاحات ضمن تشريح مقدمات تشكيل شوراها، گفت: اولين معضل ما در بدو ورود به وزارت كشور، محاكمه كرباسچي و شهرداران مناطق تهران بود كه طبيعتاً وزارت كشور را نيز درگير خود كرد. پس از تشكيل دولت اصلاحات، انتخابات مجلس خبرگان رهبري بايد در سال 1377 برگزار ميشد. قبل از انتخابات خبرگان استيضاح آقاي عبدالله نوري پيش آمد و وي به ناچار وزارت كشور را ترك كرد. سپس آقاي موسوي لاري با رأي اعتماد مجلس پنجم وزير كشور شد. ما پس از برگزاري انتخابات خبرگان بلافاصله اعلام كرديم كه قصد داريم انتخابات شوراها را چهارماه بعد برگزار كنيم كه اين مساله با توجه به شرايط كشور بيسابقه بود.
وي با اشاره به فشارهاي اوليه در برگزاري اولين دوره انتخابات شوراها، گفت: در آن زمان فشارهاي زيادي به ما وارد ميشد كه جلوي برگزاري انتخابات شوراها را بگيريم. بخشي از اين فشارها از سوي علي لاريجاني بود. وي پس از اينكه از رايزنيهاي خود با بنده و موسوي لاري نااميد شد، موضوع را با آقاي خاتمي مطرح كرد كه از آنجا هم نتيجهاي نگرفت و در نهايت ناچار به پخش اطلاعيه ستاد انتخابات كشور در مورد برگزاري انتخابات شوراها از رسانه ملي شد.
تاجزاده تصريح كرد: حتي در آن زمان آقاي كروبي به ما اعلام كرد كه جهرمي (معاون سابق اجرايي
شوراي نگهبان) نزد وي رفته و پرسيده است كه چرا وزارت كشور قصد برگزاري انتخابات شوراها و واگذاري شهرداري تهران را به ديگران دارد. پاسخ داديم ما علاوه بر وظيفه قانوني كه در مورد برگزاري اين انتخابات داريم، به دنبال تشكيل نهادهاي مدني هستيم و وجود اين نهادها را نيز به نفع كشور ميدانيم. با تشكيل شوراها در واقع آرزويي كه از مشروطه تاكنون مطرح بود، محقق شد.
وي گفت: در انتخابات دور اول شوراها حدود 24 ميليون نفر شركت كردند كه اين رقم شش ميليون نفر بيشتر از شركتكنندگان در انتخابات خبرگان رهبري بود كه چهار ماه پيش از آن برگزار شده بود. در دور اول شوراها، پايگاه اجتماعي اقدام متناسب با تعداد منتخبان بود. يعني تركها و كردها و عربها و … و حدود 11 درصد منتخبين، از اهل سنت بودند و بيش از هزار نفر از زنان نيز كه به لحاظ اجتماعي شهروند درجه دو محسوب ميشدند، در شوراها رأي آوردند.
عضو شوراي مركزي حزب مشاركت ايران اسلامي با اشاره به فوايد تشكيل شوراها، گفت: تا امروز كه هشت سال از تشكيل اين شوراها ميگذرد، بنده نشنيدهام كه فردي بگويد تشكيل اين شوراها در مناطق مرزي به منافع ملي و امنيت مرزها لطمه وارد كرده است. ضمن آنكه 99 درصد شوراها بدون وجود مشكلي به كار خود ادامه دادهاند.
تاجزاده با تأكيد بر اينكه در ايران فردي وجود ندارد كه اصل نهاد شورا را زير سوال ببرد و بگويد كه شوراها با جامعه ايراني ناسازگار است و يك پديده شكستخورده محسوب ميشود. البته برخيها در اوايل تشكيل شوراها، به دليل اينكه منتخبان دور اول اصلاحطلبان بودند، ميگفتند كه شوراها موفق عمل نكردهاند.
اولين معاون سياسي وزارت كشور در دولت خاتمي با تأكيد بر اينكه قانون مصوب مجلس در مورد شوراها با آنچه در قانون اساسي بر آن تأكيد شده است، از زمين تا آسمان متفاوت است، گفت: در قانون اساسي اختيارات زيادي بر عهده شوراها گذاشته شده است، در حالي كه طبق مصوبه مجلس، اختيارات شوراها محدود است.
تاجزاده با اشاره به اينكه معمولاً انتخابات دو كاركرد دارد، گفت: اولين كاركرد شوراها تشكيل نهاد مربوطه است و كاركرد دوم اين است كه هرقدر شرايط بينالمللي حساس ميشود، به همان ميزان نيز انتخابات مهم و تأثيرگذار ميشود.
عضو شوراي مركزي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با اشاره به پيامدهاي انتخابات دوره سوم شوراها، گفت: اگر ليست حاميان آقاي احمدينژاد در اين انتخابات رأي آورد، به معناي آن است كه تمام سياستهاي موجود كشور با شدت بيشتري دنبال خواهد شد ولي اگر اصلاحطلبان پيروز انتخابات باشند، احتمال زياد دارد كه سياستهاي كلان كشور تغيير كند و اصلاح شود.
وي با تأكيد بر اينكه در صورت عدم حضور مردم در انتخابات شوراها، اين كانديداهاي اقتدارگرايان هستند كه به شوراها راه مييابند، گفت: سقف و كف آراي اقتدارگرايان تقريباً نزديك است. به علاوه تحريم انتخابات زماني موثر است كه نيروي تحريمكننده بتواند با عدم شركت خود در انتخابات از آن به نفع اهداف دموكراتيك خود استفاده كند، در غير اين صورت تحريم به نفع طرفداران انسداد سياسي در كشور رقم ميخورد. به عبارت ديگر راي ندادن مساوي با راي دادن به نامزدهاي حامي آقاي احمدي نژاد است.
عضو شوراي مركزي حزب مشاركت ايران اسلامي افزود: ما با تعطيلي روزنامه شرق و وجود احزاب پادگاني و دخالت آنها در روند انتخابات، دل را به دريا زديم و وارد انتخابات شدهايم چون شرط اصلي در پيروزي در انتخابات را مردم ميدانيم. اگر شرايط كشور حساس شود و اين حساسيت ايجاب كند كه به نوعي يكصدا شويم و هماهنگ عمل كنيم، دست به ائتلاف ميزنيم و زديم. واقعيت آن است كه ما ائتلاف كردهايم و جناح اقتدارگرا در ايجاد ائتلاف شكست خورده است.
تاجزاده در ادامه با اشاره به اظهارات اخير احمدينژاد در معرفي دو نفر به عنوان مفسد اقتصادي، گفت: اين دو فرد مفسد اقتصادي چه كساني بودند؟ نادر شريعتمداري عضو شوراي شهر تهران افشا كرد كه يكي از اين دو فرد، از طرفهاي قرارداد شهرداري تهران در زمان آقاي احمدينژاد بود.
وي به تخلفات مالي 350 ميليارد توماني در يك سال در شهرداري دوران آقاي احمدينژاد اشاره كرد و گفت: بنده به افشاگريهاي جناح مخالف وي در شوراي شهر تهران و رسيدگي كميته تحقيق و تفحص مجلس هفتم در اين خصوص كاري ندارم اما از آقاي احمدينژاد ميخواهم به صورت صريح و شفاف براي مردم توضيح دهند كه اين پولها را كجا صرف كرده است، آيا براي عمران شهري هزينه شده يا صرف هزينههاي انتخاباتي شده است؟
اولين معاون سياسي وزارت كشور دولت اصلاحات با اشاره به اختلافات موجود بين محافظهكاران و اقتدارگراها در مجلس هفتم و دولت اشاره كرد و گفت: زماني خاتمي گفت كه عليه دولت اصلاحات هر نه روز يك بحران ايجاد ميكنند اما امروز هر نه روز دولت خود يك گاف ميدهد؛ دولتي كه اول ساعت كار بانكها را تغيير ميدهد و سپس براي بررسي آن كميته كارشناسي تشكيل ميدهد.
وي تأكيد كرد: ليست ائتلاف اصلاحطلبان در شوراي شهر تهران، منهاي جنبههاي سياسي باسابقهترين و كارآمدترين ليست موجود در اين انتخابات است.
عضو شوراي مركزي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با تأكيد بر اينكه هرجا ميزان مشاركت مردم در انتخابات بيشتر باشد، احتمال پيروزي اصلاحطلبان افزايش مييابد، علت شكست اصلاحطلبان در دور دوم شوراها را در تهران و شهرهاي بزرگ عدم حضور مردم در اين انتخابات عنوان كرد و گفت: جناح اقتدارگرا در انتخابات دور دوم شوراها با سازماندهي احزاب پادگاني و تنها با 90 هزار رأي در تهران پيروز انتخابات شد اما اگر حضور مردم در انتخابات آينده گستردهتر شود، با حزب پادگاني و لشگر نظارت هم نميتوان پيروز انتخابات شد.
تاجزاده در پاسخ به سوال دانشجويي كه پرسيد «آيا جناحي شدن شوراها، آينده اين نهاد را دچار چالش نميكند؟» گفت: در جوامع دموكراتيك، احزاب حرف اول را ميزنند. امروز كسي ترديد ندارد كه دموكراسي بدون احزاب وجود خارجي ندارد، چون مسايل سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در جوامع امروز پيچيدهتر از آن است كه يك فرد به تنهايي بتواند آن را حل كند، در واقع شناسايي و رفع معضلات اين عرصهها نيازمند كار گروهي است. ما بايد به اين بينديشيم كه به جاي ايجاد موازنه منفي، موازنه مثبت بين احزاب ايجاد كنيم.
عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت ايران اسلامي ضمن انتقاد از اظهارات احمدينژاد در خصوص احزاب، گفت: اين عجيب است كه آقاي احمدينژاد بگويد من تئوري نميخواهم. كسي كه تئوري ندارد، طرفدار آنارشي است. اگر احزاب در جامعهاي كنار گذاشته شود، اختلافات سياسي در آن جامعه كاهش نمييابد. در حكومت يكدست هم اختلاف وجود دارد، كما اينكه ما اين اختلاف را در دور دوم شوراها و نيز اختلاف مجلس و دولت در انحلال سازمان مديريت و برنامهريزي به وضوح ببينيم.
تاجزاده در پاسخ به سوال دانشجويي كه پرسيد «چرا اصلاحطلبان علت عدم توفيق خود در انتخابات را با طرح عدم شركت مردم در انتخابات توجيه ميكنند؟ آيا اين نشانه توهين به شعور مردم نيست؟»، گفت: علت شكست اصلاحطلبان در انتخابات دور دوم شوراها عدم حضور مردم در انتخابات بود اما علت شكست ما در انتخابات رياستجمهوري دوره نهم وارد شدن با نامزدهاي متعدد بود. اما امروز ما با تجربه گرفتن از اين شكست براي انتخابات شوراها دست به ائتلاف زدهايم.
وي در پاسخ به سوال ديگر دانشجويي مبني بر اينكه «موضع نهضت آزادي ايران و ملي _ مذهبيها در مورد ليست ائتلاف اصلاحطلبان چيست؟»، گفت: نهضت آزادي به صورت صريح اعلام كرده است كه اگر اصلاحطلبان در انتخابات شوراها به ليست واحد برسند، از اين ليست حمايت ميكند اما ملي-مذهبيها از مردم خواستهاند كه به اقتدارگرايان رأي ندهند.
اولين معاون سياسي وزارت كشور دولت اصلاحات درخصوص سياستهاي اتخاذ شده دولت در مسايل مختلف كشور، گفت: اين سياستهاي غيرعلمي و غيركارشناسي است كه حتي صداي اقتدارگرايان را هم درآورده است، به طوري كه اعلام كردهاند در قرن بيستو يكم با اين سياستها نميتوان كشور را اداره كرد. از نظر بنده هم در عرصه بينالملل و هم در عرصه داخلي، چشمانداز خوبي را براي كشور متصور نيست كه نمونه اخير آن بحث محروميت فوتبال ايران در ميادين بينالمللي است. بايد با دادن راي به نامزدهاي اصلاحطلبان سياستهاي كشور كارشناسانه و علمي و امنيت كشور تأمين شود.